هاکی روی یخ یا آیس هاکی یک ورزش گروهی است که در آن بازیکنان هاکی سعی می کنند با چوب های خود توپ هاکی (هاکی پاک) را از خط دروازه حریف عبور دهند و برای تیم خود امتیاز کسب کنند. تعداد بازیکنان در زمین شش نفر و به شکل یک دروازه بان و پنج بازیکن است. هاکی روی یخ ورزشی بسیار محبوب در کانادا، ایالات متحده، روسیه و اروپای مرکزی و شرقی است.
فدراسیون بین المللی هاکی روی یخ (IIHF) هیئت رسمی این ورزش در سطح بین المللی است و علاوه بر اعلام رده بندی جهانی تیم ها، مسابقات جهانی را نیز مدیریت می کند. بالاترین سطح برای هاکی روی یخ مردان و همچنین قوی ترین و معتبرترین لیگ در جهان لیگ ملی هاکی روی یخ آمریکای شمالی (NHL) است. لیگ هاکی کنتینانتال (KHL) همچنین یکی از لیگ های معتبر و حرفه ای در روسیه و بیشتر کشورهای اروپای شرقی است.
رشته هاکی روی یخ در کانادا و ایالات متحده و همچنین در کشورهای اروپایی با همان کلمه “هاکی” شناخته می شود، زیرا در این کشورها هاکی اینلاین محبوب نیست و رشته هاکی فقط به شکل هاکی روی یخ شناخته می شود. در مقابل، در بیشتر کشورهای آسیایی که توسعه رشته هاکی در حالت اینلاین بیشتر انجام شده است، هاکی به دو روش روی یخ و اینلاین شناخته می شود و بنابراین، این رشته با نام کامل “هاکی روی یخ” معرفی می شود.
بیشتر مورخان بر این باورند که هاکی روی یخ از بازی های ساده چوب و توپ که در قرون 18 و 19 در انگلیس رواج داشت، تکامل یافت. اما توسعه ورزش هاکی روی یخ بیشتر در کانادا و مونترال صورت گرفت، جایی که اولین مسابقات هاکی روی یخ تاریخ، در تاریخ 3 مارس 1875 برگزار شد و مسابقات هاکی روی یخ تا به امروز ادامه یافته است، البته به روشی کاملاً حرفه ای.
لیگ های آماتور از حدود سال 1880 شروع به کار کردند و پس از حدود 20 سال، لیگ حرفه ای آیس هاکی در سال 1900 رسماً افتتاح شد. در سال 1902 ، لیگ هاکی پنسیلوانیا اکثر بازیکنان حرفه ای هاکی را جذب کرد. هم برای جلب توجه اکثر طرفداران هاکی روی یخ و هم از نظر اعتبار و جذابیت بازی. در سال 1917 ، انجمن ملی هاکی در مونترال تشکیل شد و بیشتر قوانین بازی هاکی روی یخ را اصلاح و سازماندهی مجدد کرد و تا به امروز بسیاری از قوانین فعلی نتیجه همان بازنویسی است. در حالی که مشخصات عمومی هاکی در هر مکانی که بازی کند یکسان است، اما قوانین دقیق آن بسته به بازی در NHL یا IIHF متفاوت است.
همانطور که اشاره کردیم، یک بازی هاکی بین دو تیم شش بازیکن است که متشکل از یک دروازه بان و پنج بازیکن انجام می شود تا با عبور پاک از خط دروازه، امتیاز کسب کند. بازیکنان با محدودیتی خاص دارند امکان هدایت پاک با سایر اعضای بدن خود را دارند. آنها ممکن است یک لحظه پاک را با دست خود بگیرند، استفاده از دست های خود برای عبور پاک و پاس دادن به یکدیگر ممنوع است مگر اینکه در منطقه دفاعی باشند.
معمولاً شش بازیکن از هر تیم به سه مهاجم، دو مدافع و یک دروازه بان تقسیم می شوند. این سه بازیکن تهاجمی اغلب به عنوان بازیکن وسط و دو وینگر چپ و راست با هم بازی می کنند. مدافعان همچنین خط دفاعی تیم را در سمت چپ و راست تشکیل می دهند و بسته به نوع چوبی که در دست نگه می دارند (گارد چپ یا گارد راست) در همان سمت بازی خواهند کرد. دروازه بان ها نیز در منطقه هستند که معمولاً آبی رنگ است و آنها وظیفه محافظت از دروازه و جلوگیری از ورود پاک به دروازه را دارند. در هاکی، تعویض در هر زمان از بازی مجاز است. یک قانون جدید در لیگ حرفه ای NHL از فصل 2005-2006 تیم ها را مجاز به تعویض کامل یک خط در حالی که بازی در حال انجام است، می کند و این تغییر فقط در صورت توقف بازی امکان پذیر است.
در طول بازی، به طور کلی، سه رویداد می تواند بازی را موفق کند: آفساید، آیسینگ و خروج پاک از زمین. طبق قوانین IIHF ، هر تیم می تواند حداکثر 20 بازیکن و دو دروازه بان در لیست خود داشته باشد که در NHL 18 بازیکن و 2 دروازه بان است.
یک بازی حرفه ای شامل سه دوره بیست دقیقه است و این بیست دقیقه فقط زمانی محاسبه می شود که بازی در جربان و در حال انجام باشد. البته زمان مسابقه در لیگ نوجوانان و لیگ های تفریحی کمتر است.
در آیس هاکی، انجام برخی حرکات توسط بازیکنان منجر به نقض قوانین بازی می شود و برای بازیکن یا تیم خاطی جریمه به همراه خواهد داشت. در ساده ترین حالت، بازیکن خاطی برای مدت زمان مشخصی از بازی اخراج می شود و در منطقه بازیکنان اخراج شده قرار می گیرد و تیمش به بازی با یک بازیکن کمتر ادامه می دهد. تخلفات بسته به نوع آن می تواند منجر به اخراج 2 تا 5 دقیقه شود.
نبرد در هاکی روی یخ
در حالی که این عمل به طور رسمی توسط قانون غیرقانونی اعلام شده است، در سطح حرفه ای NHL امری غیرمعمول نیست و به عنوان یک سنت در این زمینه باقی مانده است و انتقادات زیادی را به دنبال دارد. اگر یکی از بازیکنان حرفه ای تیم به شدت ضربه ببیند یا هر یک از بازیکنان تیم به طور ناعادلانه ضربه ای دریافت کند، یک درگیری رخ می دهد.
