رولر دربی

رشته رولر دربی یک رشته ورزشی تماسی بوده که توسط دو تیم پانزده نفره انجام می شود. رولر دربی تقریبا توسط 1250 لیگ آماتور در سراسر جهان که بیشتر در داخل ایالات متحده آمریکا هستند برگزار می شود.

بازی شامل یک سری درگیری ها که در آن هر دو تیم با یک بازیکن امتیاز آور یا Jammer ( که از طراحی منحصر به فرد روی کلاه ایمنی استفاده می کند) و چهار بازیکن مسدود کننده، با مسیر حرکتی خلاف جهت عقربه های ساعت بوده که به دنبال کسب امتیاز و تلاش برای عدم امتیاز گیری تیم حریف می باشند.

Jammer ها با تکان دادن اعضای تیم مقابل امتیاز می گیرند. تیم ها سعی می کنند مانع از فعالیت جامرهای تیم مقابل شده و در عین حال به Jammer هم تیمی خود کمک می کنند. در واقع هم حمله می کنند و هم دفاع.

نگاه کلی به تاریخچه

در حالی که این ورزش ریشه در ماراتن های اسکیت رولر در سال 1930 دارد، آقایان لئو سلتزر و دامون رونیون از عوامل اصلی پیشرفت این ورزش به شکل رقابتی بودند.

این ورزش به سرعت محبوب شد و در سال 1940 بیش از پنج میلیون تماشاگر در 50 شهر آمریکا برای تماشای این ورزش روانه سالن ها شده و بلیط خریداری نمودند. ولی با این حال در دهه های بعدی این ورزش به نوعی سرگرمی ورزشی تبدیل شد و عناصر نمایشی بر عناصر ورزشی قالب گشت. اگرچه رولر دربی برخی از ویژگی های سرگرمی ورزشی مانند نام های مستعار بازیکنان و لباس های رنگارنگ و متحد الشکل را حفظ کرده است، اما با مسابقات اسکریپت با برندگان از پیش تعیین شده، بیشتر جنبه سرگرمی را به خود گرفت تا ورزش.

رولر دربی مدرن یک ورزش بین المللی است که بیشتر توسط آماتور ها انجام می شود. اکثر تیم های شرکت کننده، تیم های زنان بوده و به تازگی تشکیل تیم های رولر دربی مردان در بخش نو نهالان در حال افزایش می باشد. این مسابقه به عنوان یک ورزش برای حضور در بازی های المپیک تابستانی 2020 مورد بررسی قرار گرفت.

FIRS که توسط کمیته بین المللی المپیک به عنوان نهاد رسمی بین المللی حاکم بر ورزش های رولر شناخته شده است، اولین قوانین رولر دربی را برای بازی های جهانی رولر که توسط World Skate در سپتامبر 2017 در نانجینگ چین برگزار شد را منتشر کرد.

از سال 2020 انجمن Woman’s Flat Track Derby Association یا (WFTDA) 451 لیگ عضو کامل و 46 لیگ کارآموزی داشت و اتحادیه لیگ های رولر دربی (RDCL) که از رولر دربی بانوان حمایت می کند، هشت لیگ عضو کامل داشت.

قوانین

رولر دربی نیز همانند سایر ورزش ها دارای یک سری قوانین مشخص شده می باشد که کلیه تیم ها موظف به رعایت این قوانین می باشند. خلاصه زیر بر اساس قوانین انجمن (WFTDA) می باشد. در مارس 2010 شبکه خبری دربی ادعا نمود بیش از 98 درصد مسابقات دربی تحت قوانین WFTDA انجام شده است.

رولر دربی در دو زمان 30 دقیقه ای انجام می شود. دو تیم حداکثر با 15 بازیکن که در هر قسمت (که به آن Jam گفته می شود)  5 بازیکن حضور دارند. هر Jam دو دقیقه طول خواهد کشید مگر اینکه زودتر دور به پایان برسد.

هر تیم یک بازیکن امتیاز آور تعیین می کند (Jammer). چهار عضو دیگر نقش مسدود کننده را خواهند داشت. یک مسدود کننده می تواند به عنوان محور تعیین شود و مجاز است در طول بازی نقش Jammer را نیز ایفا کند. در دور بعدی ممکن است بازیکنان تغییر کرده و از 15 بازیکن انتخاب های متفاوتی انجام گیرد تا در نقش امتیاز آور و یا مسدود کننده قرار گیرند.

در هر دور از مسابقه بازیکنان خلاف جهت عقربه های ساعت و در مسیری شبیه به مسیر مسابقات اسکیت سرعت ولی در مقیاس کوچک تر اسکیت می کنند. امتیازات فقط توسط بازیکن Jammer تیم به دست می آید.

Jammer باید در محدوده و قائم (در حالت ایستاده) باشد. اولین عبور کامل Jammer یک امتیاز برای عبور کردن و یک امتیاز به ازای هر مسدود کننده از تیم حریف که از دور خارج شده باشد کسب می شود. اگر Jammer بتواند از کل محدوده ای که در آن قرار دارد عبور کند، یک دور چهار امتیازی را داشته که به آن Grand Slam گفته می شود.

مسدود کننده های هر تیم از تماس مستقیم بدنی، تغییر موقعیت و تاکتیک های مختلف برای کمک به امتیاز آوری Jammer خودی استفاده کرده در حالی که باید مراقب و مانع از فعالیت Jammer تیم حریف باشند.

شروع بازی با صف کشیدن مسدود کنندگان در مسیر بین Jammer Line و Pivot Line می باشد. Jammer ها از پشت خط Jammer Line شروع به حرکت می کنند.

مسابقه با شنیدن صدای سوت آغاز شده که در همان ابتدا احتمال درگیری بین Jammer ها و مسدود کنندگان وجود دارد. به محدوده ای که مسدود کنندگان هر دو تیم حضور دارند Pack گفته می شود. آن ها باید Pack را حفظ کنند ولی می توانند آزادانه در فاصله 3 متر از پشت و جلو حرکت نمایند، منطقه ای که به نام Engagement Zone شناخته می شود.

اولین Jammer که موفق به شکستن Pack شود عنوان Lead Jammer را به دست می آورد.

تیم ها بعد از هر دوره یا Jam 30 ثانیه فرصت دارند تا وارد مسیر شده و برای دوره بعدی صف آرایی کند.

سد راه کردن

بازیکنان مسدود کننده وظیفه دارند تا مسیر حرکت بازیکنان تیم حریف را مسدود کرده تا مانع حرکت آن ها شده و یا آن ها را از مسیر خارج نمایند. مسدود کننده باید قائم (در حالت ایستاده)  باشد، خلاف جهت عقربه های ساعت حرکت کند و در منطقه درگیری اسکیت کند. انسداد با دست، آرنج، سر و پاها ممنوع می باشد.

جریمه ها

داوران نقض قوانین را جریمه می کنند. بازیکنی که اخطار دریافت می کند از بازی اخراج شده و 30 ثانیه را در نیمکت اخراجی ها یا Penalty Box سپری می کند. اگر تا قبل از به پایان رسیدن 30 ثانیه اخراج بازیکن، زمان دوره (Jam) به پایان برسد، بازیکن همچنان در محوطه پنالتی باکس باقی مانده تا زمان جریمه او تکمیل شود. تیمی که بازیکن اخراجی داشته همانند هاکی روی یخ Short-hand بازی می کند و تیمی که دارای بازیک بیشتر می باشد سیستمی جدید را با عنوان Power Jam انتخاب می کند. این نوع بازی یا Power Jam از Power Play در بازی هاکی گرفته شده است.

تجهیزات

بازیکنان روی اسکیت های چهار چرخ یا کواد بازی می کنند و لازم است که از تجهیزات محافظتی از جمله کلاه ایمنی، محافظ مچ دست، زانو بند و محافظ دهان استفاده کنند. استفاده از اسکیت های اینلاین برای داوران مجاز می باشد ولی با این حال اغلب داوران نیز از اسکیت های کواد استفاده می کنند.

استراتژی ها و تاکتیک ها

در این مسابقه حمله و دفاع به طور همزمان اتفاق می افتد که همین موضع باعث پیچیده تر شدن سیستم بازی و تاکتیک های موجود در این مسابقه شده است. به عنوان مثال مسدود کننده ها ممکن است محوطه ای برای عبور بازیکن خودی ایجاد کنند تا منجر به کسب امتیاز شود ولی در همین حین ممکن است این موضوع منجر به فرار بازیکن تیم حریف و کسب امتیاز برای تیم مقابل نیز شود.

استراتژی های کلی در این مسابقه شامل:

Ending the Jam: Leader Jammer می تواند در هرزمانی که بخواهد Jam را به پایان برساند و توانایی حریف برای کسب امتیاز را کنترل کند. استراتژی اصلی در یک Jam کسب امتیاز زیاد نیست بلکه غلبه بر شرایط بازی تیم حرف بوده و فقط کافی است از تیم حریف کمی بهتر ظاهر شوید. غالبا Lead Jammer در اولین حرکت که باعث کسب بیشترین امتیاز می شود، قبل از شروع به کسب امتیاز جدید Jam را به پایان  می رساند. اگر Jammer به برتری برسد (Lead Jammer) اما از Jammer تیم حریف عقب بیفتد مربی ممکن است نتیجه بگیرد که تیم امکان کسب نتیجه بدتر را خواهد داشت و Jammer را برای پایان دادن به Jam هدایت می کند.

Passing the Star: Jammer برای یک تیم ممکن است ستاره را پاس دهد. یعنی پوشش کلاه ایمنی با ستاره را به بازیکن محوری تحویل داده و بازیکن محوری را به Jammer تبدیل کند. یک Jammer ممکن است در طول مسابقه به دلیل خستگی، آسیب دیدگی و یا چرخش در موقعیت بهتر تیمی اقدام به این کار نماید.

Penalty-Killing: مسدود کننده ها روند بازی را با موقعیت پنالتی تطبیق می دهند. به عنوان مثال تیمی که دارای یک بازیکن اخراجی می باشد سعی می کند سرعت اسکیت کردن خود را افزایش داده تا سرعت بازی و قدرت حرکتی تیم مقابل را کاهش دهد تا تیم با ورود بازیکن اخراجی به حالت قدرت قبلی بازگردد.

Walling Up: دو یا چند مسدود کننده با هم و کنار هم اسکیت می کنند تا قدرت مانور Jammer تیم مقابل را دشوار کرده و کاهش دهند. این سیستم در صورت اجرای درست و صحیح توسط بازیکنان می تواند Jammer تیم حریف را کاملا مهار و تا پایان Jam حرکات او را بدون امتیاز باقی بگذارد. در این تاکتیک شکل های مختلفی را می توان شاهد بود.

  • یک اسکیت باز جلو تر از دیوار و به صورت بکوارد حرکت کرده تا مسدود کننده ها و Jammer تیم حریف را دیده و به آن ها برای تغییر صحیح جهت و موقعیت حرکتی کمک بهتری نماید.
  • ممکن است یک مسدود کننده با توجه به شرایط بازی از دیوار جدا شده تا مستقیما مانع از حرکت Jammer تیم حریف شود که در این صورت بازیکن دیگری فورا باید جای خالی او در دیواره را پر نماید.
  • در صورتی که Jammer از سمت دیگر دیواره در حال عبور باشد، بازیکن سمت مقابل دیواره می تواند به سرعت تغییر موقعیت داده و خود را در قسمتی از دیواره که Jammer در حال عبور از آن می باشد قرار دهد.

تاکتیک های Jammer ها :

عبور از شکاف های احتمالی ایجاد شده در دیواره مسدود کننده ها با استفاده از نیروی فیزیکی.

تغییر مسیر ناگهانی به گونه ای که با نوع فرم حرکتی بدن، مسدود کننده ها را در تشخیص و پیش بینی مسیر حرکتی فریب داده و با تغییر ناگهانی مسیر از دیواره عبور کند.

استفاده از مسدود کننده های هم تیمی برای جلوگیری از برنامه ریزی تیم حریف در تنظیم نوع دفاع

منحرف کردن مسدود کننده های تیم حریف با کمک بازیکنان هم تیمی و عبور از آن ها.

همانطور که در ابتدا به آن اشاره کردیم، رشته رولر دربی یک رشته تقریبا نمایشی بوده و اغلب تماشاچیان این رشته برای سرگرمی و تماشای حرکات بعضا جالب در زمان مسابقه، به سالن های محل برگزاری رولر دربی مراجعه می کنند. با توجه به عدم وجود این رشته در کشور، برای درک بهتر توضیحات این رشته که آن را مطالعه نمودید می توانید با جستجو کلمه Roller Derby در شبکه های مجازی، قسمت هایی از این مسابقه پر برخورد را مشاهده کرده و از دیدن آن لذت ببرید.